Denizlerimizde faaliyet gösteren balık çiftliklerinin çevresel açıdan etkin yönetiminin sağlanması amacıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Denizlerde Faaliyet Gösteren Balık Çiftliklerinin Çevresel Yönetimi Yönetmeliği 28.10.2020 tarihli ve 31288 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
Yönetmelik ile balık çiftliklerinin kurulamayacağı alanlar çevresel kriterler dikkate alınarak belirlenmiştir. Buna göre; kapalı koy ve körfez gibi hassas deniz alanlarında balık çiftliklerinin kıyıdan en az 1.250 metre uzaklık ve 40 m derinlik kriterlerini sağlayan alanlarda kurulması hükme bağlanmıştır.
Bunun yanında, bugüne kadar herhangi bir düzenleme getirilmemiş olan koy ve körfez alanları dışında kurulacak balık çiftlikleri için de kriterler oluşturulmuş ve bu alanlarda 500 metre kıyıdan uzaklık ve asgari 30 metre derinlik şartının sağlanması gerekecektir.
Ötröfikasyon göstergesi olan ve daha önce Adriyatik Denizi kriterlerinin esas alındığı Triks indeksi, Ülkemiz deniz suyu kalitesi dikkate alınarak tekrar düzenlenmiştir. Böylece ülkemiz denizlerine özel şartlar belirlenmiştir.
Yönetmelikle, Triks İndeksi değerleri ile belirlenen ötrofikasyon risk seviyeleri dikkate alınarak, öncelikle yeni tesislerin kurulmaması, kapasitenin düşürülmesi, rotasyon alanlarına taşınması gibi çeşitli kısıtlama ve yasaklamalar getirilmiştir.
Ayrıca, balık yetiştiriciliğinde zorunlu bir işlem olan ve kriterleri bu güne kadar belirlenmediği için sektörün büyük problemler yaşadığı aşılama, boylama işlemlerine ilişkin kriterler belirlenmiştir.
Diğer taraftan, balık çiftliklerinin üretim kapasitesi, faaliyet gösterdikleri deniz alanının özümseme kapasitesi dikkate alınarak belirlenecektir. Özümseme kapasitesini aşacak şekilde üretim yapılamayacaktır. Bilimsel çalışmalar sonucu belirlenecek özümseme kapasitesi faaliyet öncesinde alan bazlı olarak hazırlanarak Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) başvuru sürecinde Bakanlığa sunulacaktır.
Balık çiftliklerinin faaliyet gösterdiği alanlarda çevresel İzleme çalışmaları daha az maliyetli ve uygulanabilir hale getirilmiş ve birleşik izleme sisteminin geliştirilmesi hükme bağlanmıştır.
Balık çiftlikleri her 5 yılda bir atık yönetimini de içerecek şekilde çevresel yönetim planlarının oluşturacak ve Bakanlığa sunacaklardır. Böylece, balık çiftliklerinin bütüncül çevresel yönetimi sıfır atık ilkesi esas alınarak yürütülecektir.
Yönetmelik ile belirlenen bu düzenlemeler sayesinde balık çiftliklerinin çevre dostu uygulamalar ile sürdürülebilirliği sağlanacak olup, uluslararası alanda da rekabet gücüne katkı sağlayacaktır.
