Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti ortak finansmanıyla yürütülen “Florlu Gazlar Konusunda Kapasite Oluşturma ve Aktarım için Kapasite Geliştirme Teknik Yardımı” Projesi kapsamında F-Gaz Alternatifleri Konusunda Farkındalık Oluşturma çalıştayları sektör temsilcilerini bir araya getirdi. Çalıştaylar, florlu gazların kullanımını azaltmak üzere doğal akışkanlar ve küresel ısınma potansiyeli düşük gazlar kullanımı konusunda bilgilendiren çeşitli panel oturumlarına yer verdi. Söz konusu çalıştaya, Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Örgütü (UNİDO) uzmanları tarafından da destek verildi.
Kısaca “F-gazlar Projesi” olarak anılan projenin temel yararlanıcısı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olup, Bakanlık ilgili sektörlerdeki tüm paydaşlarla proje boyunca diyalog içerisinde kalarak proje sonuçlarının geniş kitlelerde paylaşılmasına ve yaygınlaştırılmasına büyük önem veriyor.
Proje nihai olarak, florlu gazlar konusundaki mevcut ulusal yönetmeliği AB 517/2014 sayılı F-Gazlar Tüzüğü’nü dikkate alarak geliştirmeyi hedefliyor. 29 Nisan – 3 Mayıs 2019 tarihlerinde gerçekleşen çalıştaylar serisinde f-gaz alternatiflerin kullanılması ve bu konudaki farkındalık, florlu gazların kademeli azaltımı için önemli bir adımı oluşturuyor.
Florlu Gazlar Yerine Doğal Akışkanlar
Florlu gazlar, yaklaşık %80’i soğutma ve iklimlendirme sektörlerinden kaynaklanmakta olup, yangından korunma, yalıtım köpükleri ve solventler ve şalt sektörlerinde kullanılıyor. Kısaca F-gaz olarak ifade edilen florlu gazlar, küresel ısınma potansiyellerinin yüksek olması nedeniyle iklim değişikliğini tetikleyici bir özelliğe sahip.
Soğutma ve İklimlendirme Sektörü
29-30 Nisan 2019 tarihlerinde gerçekleştirilen Soğutma ve İklimlendirme Sektörü Çalıştayı’nda iki gün boyunca sektör dernekleri, ekipman üreticileri, akışkan tedarikçileri, servis-bakım firmaları ve nihai kullanıcılıları içeren yaklaşık 120 kişinin geniş yelpazeli katılımıyla sona erdi. Çalıştayın ilk gününde, Proje Ekibi adına Takım Lideri Gönül Ertürer, konsorsiyum lideri GFA Consulting adına Astrid Lindenau ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İklim Değişikliği Dairesi adına Daire Başkanı Sn. Orhan Solak tarafından yapılan açılış konuşmalarıyla başladı. Çalıştayın takip eden sunumlarında, GFA Consulting liderliğindeki “Heat International - Öko Recherche - Ankon Danışmanlık” konsorsiyumundan oluşan Proje Ekibi iklim değişikliği, küresel ısınma ve florlu gazların sektörde kullanımını aktaran temel çerçeveyi; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Ozon Tabakasının Korunması Şube Müdürü Sn. Ülkü Füsun Ertürk konuyla ilgili ulusal mevzuatı ve uluslararası gündemdeki gelişmeleri; Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Örgütü UNIDO adına Sn. Natasha Kochova ise Montreal Protokolü ve protokolün eki olan Kigali Değişikliği ve Türkiye’nin bu süreçteki rolünü aktardı.
Çalıştayın ikinci gününde ise panel oturumlarıyla “iklim dostu” akışkanlar ve teknolojilere yer veren panel oturumları yer aldı. İklimlendirme Sektörü panelinde, düşük küresel ısınma potansiyeli olan hidrofloroolefinlere yer verilirken, Soğutma Sektörü panelinde ayrıca amonyak, karbon dioksit, izo-pentan ve izo-bütan kullanımlarına örnekler gündeme getirildi, ayrıca güneş enerjisinin soğutmada kullanımı ile ilgili bir teknoloji tanıtıldı. İklimlendirme Sektörü panelinin kolaylaştırıcısı İSEDA Yönetim Kurulu Başkanı Sn. Turhan Karakaya ve Soğutma Sektörü panelinin kolaylaştırıcısı İSKAV Eğitim Danışmanı Dr. Kadir İsa, panelistlerin sunumları ardından katılımcıların soru ve görüşlerine yer veren tartışma bölümlerini yönetti.
Yangından Korunma Sektörü
2 Mayıs 2019 tarihinde gerçekleşen çalıştayda sektör derneği TÜYAK ve sektörün önde gelen ekipman üretici firmaları, florlu gazlar yerine kullanılan alternatif gazlar ile ilgili deneyimlerini aktardılar. Çalıştayda, Proje Ekibi adına Janusz Kozakievicz Avrupa Birliği F-Gaz Tüzüğü’nün yangından korunma sektöründe uygulanmasına ilişkin çerçeveyi sundu; UNIDO temsilcisi Natasha Kochova, Montreal Protokolü kapsamındaki Kigali Değişikliği ile ilgili bilgi veren bir sunum yaptı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan Ozon Tabakasını Koruma Şubesi uzmanlarından Onur Orhan ise mevcut Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik kapsamındaki gereklilikler hakkında bilgi verdi.
Yalıtım Köpükleri ve Solvent Sektörleri
2 Mayıs 2019 tarihinden gerçekleşen çalıştayda, Proje Ekibi adına Igor Croiset Avrupa Birliği F-Gaz Tüzüğü ve köpük sektörünü etkileyen konular hakkında bilgi verdi; UNIDO temsilcisi Natasha Kochova, Montreal Protokolü Kigali Değişikliği ile ilgili bir sunum yaptı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan Ozon Tabakasını Koruma Şubesi uzmanlarından Volkan Polat ise mevcut Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik kapsamındaki gereklilikler hakkında bilgi verdi.
Çalıştaya yalıtım köpükleri ve solvent sektörlerinden temsilciler katıldı. Çalıştayın panel bölümünde SSPD Başkanı Yalçın Yıldız, Purtiz firması yetkilisi Beno Çikvaşvili ve Kimteks İşletme Direktörü Murat Kuzkan konuşmacı oldular. Panelistler Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na florlu sera gazlarının azaltımı hedefleri yönünde desteklemeye hazır olduklarını belirttiler. Tartışmalarda, kalite ve güvenlik standartlarının sağlanmasının önemine dikkat çekildi.
Elektrik Şalt Sektörü
3 Mayıs 2019 tarihinde gerçekleşen çalıştayda, proje ekibi adına Janusz Kozakievicz Avrupa Birliği F-Gaz Tüzüğü ve elektrik şalt sektöründe ve alüminyum üretim tesislerinde kullanılan ve çok yüksek küresel ısınma potansiyeline sahip SF6 gazı hakkında bir çerçeve sunum yaptı; UNIDO temsilcisi Natasha Kochova ise uluslararası çerçeveyle ilgili bir sunum gerçekleştirdi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan Ozon Tabakasını Koruma Şubesi uzmanlarından Volkan Polat ise Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik kapsamındaki mevcut gereklilikler hakkında bilgi verdi.
Çalıştaya yalıtım köpükleri ve solvent sektörlerinden temsilciler katıldı. Çalıştayın panel bölümünde Schneider Electric firmasından Oktay Burak Göztepe, Ekovar firmasından Işıl Çakır ve Nuventura firmasından Fabian Lemke konuşmacı oldular. Panelistler SF6 gazının raporlanması, geri kazanımı ve alternatif teknolojiler konusundaki Ar-Ge çalışmalarına yer verdiler.
Projeyle ilgili ayrıntılı bilgi ile birlikte çalıştay gündemi ve konuşmacıların isimlerine f-gasesturkey.com adresinden ulaşılabilir.